Vanaf 2026 wordt de werkloosheidsuitkering in België beperkt tot maximaal twee jaar. Daardoor zouden in Scherpenheuvel-Zichem het komende anderhalf jaar 141 langdurig werklozen kunnen doorstromen naar het leefloon. N-VA vroeg op de laatste OCMW-raad een duidelijk plan van aanpak: wie kan werken maar niet wil, mag geen toegang krijgen tot het leefloon, en langdurig zieken die via de werkloosheid bij het OCMW terechtkomen moeten actief naar aangepast werk worden begeleid. “Alleen zo vermijden we dat mensen blijvend in uitkeringsafhankelijkheid blijven hangen,” aldus gemeenteraadslid Annelies Ooms (N-VA).
N-VA vroeg dat het OCMW in de eerste drie maanden na een aanvraag de werkbereidheid grondig onderzoekt, vóór een GPMI wordt opgemaakt. Een GPMI is een contract tussen het OCMW en de leefloner met afspraken over begeleiding, dat binnen de drie maanden moet worden opgemaakt. Zodra dit contract is afgesloten, kan het leefloon echter niet meer definitief worden ingetrokken, maar hoogstens 1 tot 3 maanden geschorst worden. “Daarom moet het OCMW in die eerste drie maanden uitgebreid controleren of iemand écht inspanningen levert, bijvoorbeeld door actief te solliciteren en zich bij alle interimkantoren in de buurt in te schrijven. Als we leeflonen geven aan wie niet wil werken, houden we vrijwillige werkloosheid immers gewoon in stand,” reageert Joost Wynants, lid van het sociaal comité namens N-VA.
Tot verontwaardiging van N-VA stemde het stadsbestuur (CD&V en BlauwSZ) het voorstel echter weg. “CD&V en BlauwSZ struikelden vooral over ons voorstel om de werkbereidheid grondiger te beoordelen, omdat dit volgens hen niet verenigbaar is met maatwerk. Een drogreden natuurlijk! Want het een hoeft het ander absoluut niet uit te sluiten,” zegt Ooms. “Het is altijd hetzelfde liedje: wat in andere gemeenten wél kan, is in onze stad volgens het bestuur niet mogelijk.”
N-VA wil ook een aanklampende begeleiding van langdurig zieken die vanuit de langdurige werkloosheid naar het leefloon doorstromen, waarbij werk op maat actief wordt onderzocht. “In steden zoals Tongeren hebben ze hiermee het aantal leeflonen sterk kunnen verminderen door samen te werken met gespecialiseerde partners,” benadrukt Ooms. “Het minste wat ons bestuur zou kunnen doen is onderzoeken of dat bij ons ook kan.”